35 jaar geleden overleed Koning Leopold III

Dinsdag 25 september is het 35 jaar geleden dat Koning Leopold III overleed. Hij had op dat moment zijn koningschap al 32 jaar overleefd. Als hij onze vorst had kunnen blijven, zou hij bij zijn dood 49 jaar lang onze Koning zijn geweest. Dat is 5 jaar langer dan zijn oudoom Leopold II die het langst van onze Koningen over België heeft geregeerd. Het is anders gelopen voor deze vierde Koning der Belgen. De historische figuur Leopold III is nog steeds, 35 jaar na zijn overlijden, onderwerp van discussie. Ik wil vandaag met u in deze blog bij zijn veelbewogen leven stilstaan.

Tragedies
Leopold werd op 3 november 1901 geboren als eerste kind van toen Kroonprins Albert (1875-1934) en Kroonprinses Elisabeth (1876-1965). Zijn leven kende een aantal tragedies. Koning Albert I verongelukte in 1934 bij Marche-les-Dames. Een jaar later stierf zijn geliefde echtgenote Astrid bij een auto-ongeluk in Zwitserland. Leopold zelf zat achter het stuur. 

Koningskwestie
In mei 1940 vielen de Duitsers ons land binnen. De Koning leidde persoonlijk als opperbevelhebber de strijd van onze strijdkrachten tegen deze invasie. Na 18 dagen manmoedige strijd moest hij capituleren. Hij bleef in België bij zijn leger en volk. Dat was tegen het uitdrukkelijke verzoek van de regering Pierlot, die wilde dat hij samen met haar in ballingschap ging. Ook de Britse maar vooral de Franse regering had zwaar kritiek op Leopolds besluit in België te blijven. Het Belgische volk waardeerde dat hij bij zijn volk bleef. Die mening kantelde toen de Koning in 1943 huwde met Lilian Baels (1916-2002), op dat moment 3 maanden zwanger.

Nog in 1940 vroeg Leopold aan Hitler in Berchtesgaden om de Belgische krijgsgevangen terug te laten keren naar ons land. Zijn verzoek had geen resultaat. De ontmoeting met de Führer is hem kwalijk genomen. In 1944 werd het Koninklijk gezin door de bezetter naar Duitsland gedeporteerd toen de geallieerde invasie in Normandië begon. In 1944 besloot de regering dat Leopold voorlopig niet naar ons land kon terugkeren. Zijn broer, Prins Karel, nam het regentschap op zich. In 1950 stemde 57% van de Belgen in een volksstemming voor de terugkeer van de Koning. Het verzet tegen zijn terugkeer bleef groot en vaak ook gewelddadig. Er vielen bij confrontaties met de Rijkswacht zelfs doden. Leopold droeg om de rust in het land te doen terugkeren de regering over aan zijn oudste zoon Prins Boudewijn. Op 29 augustus 1951 deed hij definitief afstand van de troon. Boudewijn werd onze vijfde Koning.

Tot op vandaag menen vele dat Leopold III het uiterste voor zijn leger en volk heeft gedaan in de buitengewoon moeilijke situatie van ons land in de Tweede Wereldoorlog.
Leopold behield de titel Koning bij zijn abdicatie. Hij leverde na 1951 nog vele gewaardeerde bijdragen aan de kennis van vreemde volkeren en hun omgeving. In 1956 werd hij voorzitter van de Nationale Commissie voor Wetenschappelijk Onderzoek. In 1974 richtte hij het Koning Leopold-fonds op.  Het Fonds ondersteunt onderzoekers financieel bij veldwerk voor wetenschappelijk onderzoek naar natuur en natuurbehoud. Leopold maakte ook de film ‘De vrijheren van het woud’ mogelijk over het leven in de Congo van mens en natuur. De film is ook internationaal zeer gewaardeerd.

De koning overleed op 25 september 1983 na een hartoperatie. De Belgische Staat eerde hem met een staatsbegrafenis. Hij rust samen met zijn eerste echtgenote Astrid en zijn tweede gemalin Lilian in de Koninklijke Crypte in de Onze lieve Vrouwen-kerk te Laken.

Het Belgische Munthuis eert Koning Leopold III met medailles in onze reeksen De Koninklijke Dynastie van België in zwaar vergulde Crown size uitgiften, in ‘De Koninklijke Stamboom van België in kleinste goud’. In onze ‘Koninklijke Dubbelportretten’ is hij zelfs met 3 uitgiften vertegenwoordigd.