Nog altijd hevig in de belangstelling
De Eerste Wereldoorlog staat ook bij mij nog altijd hevig in de belangstelling. Elk jaar komen er nieuwe boeken en artikelen over 14-18 uit. Het onderwerp is onuitputtelijk. De laatste jaren zie ik meer persoonlijke verslagen over de oorlog, zoals dagboeken uit die tijd en brieven van Belgische soldaten aan het front naar huis. Dat brengt voor mij de oorlog terug tot dimensies waar ik me iets bij kan voorstellen. Hoe hard en moeilijk het leven was voor de soldaten in hun half ondergelopen loopgraven, steeds beducht op vijandelijk vuur, geplaagd door overlast van ratten en ander ongedierte. Hoe ze zich zorgen maakten over de mensen thuis.
Angst voor de afloop
Het is lang onzeker geweest wanneer de oorlog zou eindigen. Hoe zou ons land uit de oorlog te voorschijn komen? Wie zou winnen? De begin successen van het grote Duitse lenteoffensief van 1918 deed velen in de wereld de schrik om het hart slaan. Ook militairen vreesden alsnog een overwinning van Duitsland.
De Hindenburglinie
De Duitsers verkortten het front in 1916-1917 50 km met een nieuwe verdedigingslinie. De geallieerden noemden deze linie de Hindenburglinie, naar de Duitse opperbevelhebber. Ze liep van Lens in het westen van Noord-Frankrijk tot Soissons in het oosten. Ze bestond uit een aantal verdedigingslijnen achter elkaar, versterkt met bunkers, mitrailleurnesten, versperringen en loopgraven. De linie gold als ondoordringbaar. De verdediging van dit kortere front kostte minder soldaten. De Duitsers konden dus meer strijders inzetten om hun tegenstanders verder terug te dringen. De zware fortificaties van de Hindenburglinie waren uitermate geschikt om uitvallen te doen.
Deelname V.S.
6 april 1917 verklaarden de Verenigde Staten Duitsland de oorlog. Reden was de Duitse onbeperkte duikbotenoorlog die ook Amerikaanse schepen en hun zeelieden bedreigde. Ook het onderschepte Duitse Zimmermann telegram aan de gezant in Mexico speelde een rol. De gezant moest Mexico beloven dat het, als het Duitsland zou steunen in de oorlog, als beloning stukken land als Nieuw Mexico zou terugkrijgen, die het in 1840 aan zijn noorderbuur was kwijtgeraakt.
Brest-Litovsk
Het verdrag van Brest-Litovsk van 3 maart 1918 met Rusland en Roemenië maakte een eind aan het oostfront. Duitsland bracht een groot aantal soldaten over naar het westfront. De Duitse generaal Erik Ludendorff wilde de oorlog beslechten voordat de Amerikanen met veel soldaten en hun onbeperkt oorlogsmateriaal gingen deelnemen.
Het laatste Duitse Lente-offensief
Aanvankelijk boekten de versterkte Duitse legers grote successen met hun lente-offensief. Deze ‘Kaiserschlacht’ woedde tussen 21 maart en 29 april 1918. De Amerikanen speelden nog geen grote rol. De geallieerden verzetten zich na aanvankelijke paniek met hand en tand. Op 8 augustus 1918 startten ze een massale tegenaanval. De Hindenburglinie bleek niet bestand tegen de Britse tanks. Ook in ons land dreven de geallieerde troepen ditmaal met steun van het Belgische leger de Duitsers terug.
11 november 1918: eindelijk ons hele land bevrijd
Begin oktober zag het Duitse opperbevel in dat hun uitgeputte troepen de oorlog niet meer konden winnen. Ook de Duitse burgers waren na vier jaar oorlog met vele verliezen aan het einde van hun Latijn. De oppositie tegen de oorlog en de Keizer en de zijnen roerde zich steeds meer. Het Duitse opperbevel begon geheime onderhandelingen met de geallieerden die uiteindelijk leidden tot de wapenstilstand van 11 november 1918. Ons hele land haalde na vier ongelooflijk zware jaren voor het eerst weer in vrijheid adem.