Lodewijk Napoleon, Koning van Holland van 1806 tot 1810

Het Belgische Munthuis heeft een reeks waar ik extra fier op ben. Hij heet ”Het leven van Napoleon”.
De collectie bestaat uit erebaren met afbeeldingen van beroemde schilderijen uit het leven van Keizer Napoleon I van Frankrijk. Binnen deze collectie is ook een onderdeel “Napoleon en de zijnen”; Napoleon geportretteerd als familieman.

Een van de erebaren in dit deel gaat over Lodewijk Napoleon (1778-1846), de derde broer van de Keizer. Het schilderij op de baar dateert van 1807. Lodewijk Napoleon was toen een jaar Koning van Holland, een gebied dat vrijwel overeenkomt met het Nederland van nu. In 1795 trokken de Franse legers van generaal Pichegru het land binnen over de bevroren grote rivieren. Het werd een vazalstaat van Frankrijk met nog wel een vrij grote mate van zelfbestuur. Napoleon verving deze staat in 1806 door het Koninkrijk Holland met Lodewijk Napoleon als Koning. De bedoeling van de keizer was dat zijn broer als een soort zetbaas zijn keizerlijke orders voor Holland strikt zou opvolgen.

Maar het broertje bleek uit ander en harder hout gesneden dan verwacht. Hij maakte wat van zijn baan. Zeer tegen de zin van de Keizer volgde de nieuwbakken Koning steeds meer een eigen koers. Hij deed serieuze pogingen Nederlands te leren. Hij bereisde zijn nieuwe land om zijn onderdanen te leren kennen. In de nauwelijks 4 jaar van zijn koningschap ondernam Lodewijk Napoleon vele initiatieven die ‘zijn’ Holland de nieuwe tijd invoerden. Op 21 september 1815, amper 5 jaar na het einde van het Koninkrijk Holland werd Prins Willem van Oranje-Nassau op het Koningsplein in Brussel ingehuldigd als Koning van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Willem nam vele hervormingen van Lodewijk Napoleon over. In die zin heeft deze Bonaparte ook ons leven beïnvloed en veranderd.

Het finest hour van Lodewijk Napoleon in Holland kwam op 12 januari 1807. Toen ontplofte in het hartje van de stad Leiden een kruitschip. 151 mensen vonden de dood, er waren 2.000 gewonden. Ook de materiele schade was groot. De explosie vernietigde vele huizen en gebouwen. De Koning reageerde direct. Hij was al 5 uur na de ramp in Leiden om hulp te bieden. Dat zou ook nu nog snel zijn. Het is helemaal een prestatie als je beseft dat het bericht door een bode te paard of per koets moet zijn overgebracht. Lodewijk coördineerde zelf uitermate voortvarend hulp. Hij stortte 30.000 gulden van zijn eigen vermogen in een fonds voor de slachtoffers. Hij liet het Koninklijke Paleis Huis ten Bosch in Den Haag inrichtten als noodhospitaal voor de gewonden van de ramp. De Nederlandse bevolking sloot hem om zijn optreden bij de ramp in hun hart. Op het schilderij uit de collectie beziet Lodewijk Napoleon de rampplek opnieuw. Het is een soort snapshot in olieverf. De Koning staat in uniform helemaal links op het doek.

In 1802 trouwde Lodewijk Napoleon met Hortense de Beauharnais, dochter van Napoleons echtgenote Joséphine. Het huwelijk was geen succes. Het echtpaar kreeg 3 kinderen. Hun jongste zoon werd in 1852 als Napoleon III Keizer van Frankrijk. Lodewijk Napoleon was toen al 6 jaar dood. Hortense overleed al in 1836. De echtelieden hebben elkaar na 1810 niet meer ontmoet.