De laatste koning van Roemenië is overleden, lang leve de koning

Deze maand overleed Koning Michaël van Roemenië op 96-jarige leeftijd. Hij overleed in Zwitserland, in het huis waar hij lange tijd woonde toen hij in ballingschap leefde op de vlucht voor de Sovjet-Unie. Hij een van ´s werelds oudste regerende staatshoofden, en het enige staatshoofd dat aan de macht was zowel tijdens als na de Tweede Wereldoorlog. In zijn eigen land was hij zeer geliefd, en stond in de jaren van de Koude Oorlog voor veel Roemenen symbool voor anti-communistische denkbeelden. Een bijzondere vorst, die veel bijzondere numismatische pronkstukken heeft voortgebracht.

Een moeizame opvolging

De troonopvolging van Koning Michaël was niet traditioneel. In 1927, op 6-jarige leeftijd, werd hij koning in opvolging van zijn grootvader Ferdinand. Zijn vader Carol II leefde nog, maar had afstand genomen van zijn troonrecht vanwege een illegaal huwelijk met een burger.

Dit huwelijk zou echter nietig worden verklaard, waarna Carol II in 1930 alsnog de troon kon beklimmen. De jonge Koning Michaël werd onttroond.

Carol II zou slechts tien jaar op de troon zitten. De koning werd gedwongen om meerdere grote grondgebieden af te staan aan Nazi-Duitsland. Dit viel bij het volk niet in goede aarde. Hij werd afgezet door premier Ion Antonescu. Carol II verliet het land. Hij zou zijn zoon en vaderland nooit meer terugzien.

De koning zonder troon

De nu 19-jarige Koning Michaël werd weer op de troon gezet, maar hij zou geen echte macht krijgen. Het land zat midden in de Tweede Wereldoorlog, en Roemenië werd bezet door de troepen van Hitler.  

Premier Antonescu had het land geallieerd met de Duitsers, en zichzelf met Adolf Hitler in een poging om de nabijgelegen Sovjet-Unie tegen te werken.

Koning Michaël werkte in het geheim echter aan een staatsgreep. Hij zag zijn volk lijden onder invloed van de Duitse onderdrukking, en lobbyde druk onder de parlementsleden om Antonescu af te zetten.

Staatsgreep

In de Roemeense geschiedenis staat 23 augustus bekend als de dag van de Koninklijke Staatsgreep. Koning Michaël vroeg Antonescu hem te ontmoeten in het koninklijk paleis. Hij hield een pleidooi om Roemenië uit de As-alliantie te halen. Antonescu weigerde. De koning liet de premier arresteren.

In een bevlogen speech de avond voor de installatie van de nieuwe regering sprak de koning zijn volk toe. Hij capituleerde, en verklaarde steun aan de geallieerden.

Geschiedkundigen zijn het er over eens dat het afzetten van Carol II en de ingreep van Koning Michaël er voor zorgden dat de Tweede Wereldoorlog een halfjaar verkort werd. Duitsland verloor een zeer strategische bondgenoot in de Balkan, wat een enorme klap bleek. De resolute actie van Michaël was volprezen, hij ontving de hoogst mogelijke onderscheidingen van de Amerikaanse President Truman en Josef Stalin.

Communisme regeert

De gelauwerde koning werd onder politieke druk geforceerd om een pro-Sovjet regering te installeren, een regering die hem nog geen drie jaar later zou verbannen.

In december 1947 werd Koning Michaël met een pistool tegen zijn hoofd gedwongen om een voorgeschreven abdicatie-verklaring te ondertekenen. Hij moest aftreden, of anders…

Als laatste ‘gunst’ mocht Michaël het land levend verlaten, en verbleef sinds die jaren in ballingschap als koning zonder troon. De laatste van de vorsten achter het Ijzeren Gordijn was niet meer. 

Koning in ballingschap

Michaël trouwde met Prinses Anne van Bourbon-Parma en Denemarken, die hij ontmoet had bij de trouwerij van Prinses Elizabeth en Prince Phillip van het Verenigd Koninkrijk. Ze settelden in Zwitserland, waar ze 45 jaar zouden wonen en een gezin stichten. Pas in 1992 keerde Koning Michaël, onder luid applaus, terug naar Roemenië. Voor veel Roemenen is dit nog steeds een van de mooiste dagen in hun leven.

Toch wilde Michaël een terugkeer van de constitutionele monarchie niet forceren. Pas als het volk zou willen, zou hij de kroon weer in het leven roepen. Hoewel de publieke opinie over het koningshuis drastisch verbeterde over de laatste jaren, zou het nooit zover komen.

Op zijn 90e verjaardag mocht Michaël een toespraak houden in het Parlement, de eerste keer in 64 jaar tijd. Hij zou zes jaar later sterven als geliefde koning, en gelauwerde internationale held.