Nobelprijs voor de Vrede – 25 jaar geleden voor Nelson Mandela

Ik bewonder Nelson Mandela (1918-2013) vooral om zijn grootmoedigheid en vergevingsgezindheid. Zelfs na een gevangenschap van 27 jaar koesterde hij geen wrok tegen de Zuid-Afrikaanse autoriteiten. Beeld je eens in: 27 jaar in de gevangenis! Hij heeft meer dan een kwart van zijn leven vastgezeten. De wereld was in rouw toen hij in 2013 overleed.

Vrij na 27 jaar
Nelson Mandela kwam op 11 februari 1990 vrij na een gevangenschap van 27 jaar. Ik herinner me nog levendig de televisiebeelden van 11 februari 1990, waarop je zag hoe hij als vrij man de gevangenis verliet. Op internet kun je nog steeds beelden zien van zijn vrijlating.

Mandela was de voorman van de onderdrukte zwarte bevolking van het land. Frederik Willem de Klerk, President van Zuid-Afrika van 1989 tot 1994 en de man die uiteindelijk besliste over zijn vrijlating, stamde uit de groep blanke Zuid-Afrikaanders die de apartheid hadden ingevoerd in 1948. Blanken werden bevoorrecht en niet-blanken achtergesteld en vaak diep vernederd. Rond 1987 was het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime moreel volslagen failliet. Het land raakte steeds meer in een isolement. Het grote gezag van Nelson Mandela is een heel belangrijke factor geweest in de geweldloze overgang van dit gehate bewind naar een samenleving met gelijke rechten voor iedere burger, ongeacht ras of afkomst.

1993: Nobelprijs voor de Vrede
In 1993 kreeg Mandela samen met F.W. de Klerk de Nobelprijs voor de Vrede. Het Comité voor de Nobelprijs motiveerde zijn keuze met de opmerking dat zij de prestigieuze prijs kregen “... voor hun werk voor de vreedzame beëindiging van het apartheidsregime …”.

Mandela hield een indrukwekkende rede bij de uitreiking van de Nobelprijs in Oslo op 10 december 1993. Hij prees De Klerk voor zijn moed te erkennen dat Zuid-Afrika en zijn bevolking zwaar hadden geleden onder de apartheid. Hij prees ook dat De Klerk had ingezien dat alle volkeren van Zuid-Afrika als gelijkwaardige deelnemers aan onderhandelingen moesten uitmaken wat zij van hun toekomst wilden maken.

25 jaar
In 2018 is het 25 jaar geleden dat Mandela en De Klerk de Nobelprijs voor de Vrede kregen. Ik vind deze verlening één van de meest bevredigende sinds de instelling van de prijs in 1962. Het is één van die momenten uit de geschiedenis die je hoop geven op een betere wereld.

Fairmined Goud
Ik ben er trots op dat de Noorse Munt, onderdeel van Samlerhuset - het moederbedrijf van Het Belgische Munthuis - sinds 2015 de medailles voor de Nobelprijzen in fairmined goud slaat. Fairmined goud wordt gekocht tegen een fatsoenlijke prijs van kleine, vaak ook eenmansbedrijven van goudzoekers in Derde Wereldlanden. Het streven is ook ze daarmee te helpen hun goud op milieuvriendelijke wijze te winnen. Ze kunnen door hun verbeterde inkomen ook meer besteden in hun woongemeenschappen. Op deze manier wordt langzaam maar zeker de armoede verdreven in deze gewesten. Ik vind dat een loffelijk streven. En wat ik nog veel beter vind: het werkt!