Bange tijden
1 september 1939 marcheerden Duitse troepen Polen binnen. Daarmee begon de Tweede Wereldoorlog. Op 22 juni 1940 tekende de Franse regering een wapenstilstand met Duitsland die op 25 juni 1940 inging. Op dat moment had Duitsland al Frankrijk, België, Nederland, Denemarken en Noorwegen veroverd.
Blitzkrieg
Na de wapenstilstand met Frankrijk stond de verovering van Engeland op de Duitse oorlogsagenda. Duitsland zette een groot aantal bommenwerpers en jachtvliegtuigen in. Materieel had het de bovenhand. Tussen juni en 15 oktober 1940 verloren de Britten 900 oorlogsvliegtuigen waarbij 500 moeilijk te vervangen Britse piloten sneuvelden. Duitsland verloor 1.700 vliegtuigen met zijn bemanningen.
Vanaf 7 september 1940 bombardeerden de Britten Duitse industriekernen en ook Berlijn. Dit maakte Hitler zo boos dat hij opdracht gaf voor de ‘Blitzkrieg’. Op 15 september bestookten Duitse vliegtuigen London een dag en een nacht met bommen. De Koninklijke Engelse luchtmacht, de Royal Air Force, schoot 56 Duitse vliegtuigen neer in dit zwarte etmaal. Half oktober 1940 blies Hitler de aanval af omdat het weer te slecht werd. Engeland was door het oog van een naald gekropen.
Britse goudreserves worden in veiligheid gebracht
Op 7 oktober 1939 vertrok de Britse kruiser Emerald in het diepste geheim naar de Canadese havenplaats Halifax. Aan boord was meer dan 2.000 kilo aan goud van de Britse goudreserves. Deze tocht was buitengewoon riskant vanwege de vele Duitse onderzeeërs op deze route. Het weer was bovendien erg slecht. Wonder boven wonder bereikte de door de stormen gehavende Emerald met haar lading intact de havenplaats Halifax in Canada.
Operation ‘Fish’
De Britse burgers hadden al in 1939 moeten melden hoeveel verhandelbare waardepapieren ze bezaten. De Britse regering droeg hun in 1940 op deze ‘securities’ af te geven bij de Bank van Engeland. De Engelse oorlogspremier Churchill liet ze ook per schip naar Canada brengen. Zijn kabinet achtte de kans dat Duitsland Engeland zou bezetten levensgroot. In Canada waren in dat geval het Britse goud en de verhandelbare zekerheden veilig. Het Britse Gemenebest kon ze bij een bezetting van Groot-Brittannië gebruiken in de strijd tegen Duitsland. Deze trans-Atlantische transporten kregen de codenaam Operation ‘Fish’. Het goud ging van Halifax naar Ottawa, de waardepapieren naar Montreal.
Geheime opslag
In Montreal werden de waardepapieren opgeslagen in een kluis in de kelder van het gebouw van de Sun Life Levensverzekering. Agenten van de Mounties, de beroemde Canadese bereden politie, bewaakten de kluis. Honderden accountants en bankiers hebben onvermoeibaar alle waardepapieren geteld en gecatalogiseerd. Men schat de totale waarde op 26,7 miljard euro. Ze zijn verhandeld op de beurs van New York. Met de opbrengst zijn wapens en andere benodigdheden gekocht voor de strijd tegen de Duitsers. Wat ik heel mooi vind, is dat niemand van de mensen die aan deze operaties hebben meegewerkt, geheimhouding heeft moeten zweren. Toch is er in de oorlog geen informatie over naar buiten gekomen. De Duitse geheime dienst is er nooit ook maar iets over te weten gekomen.