Een beroemde en mooie munt: de Amerikaanse Morgan Dollar

Laatst vroeg een vriend me: “Wat vind je zelf een mooie munt?” Ik legde hem uit dat een muntliefhebber die vraag niet zo een-twee-drie kan beantwoorden. Ik vind bijvoorbeeld de 50 centiem die Marcel Rau in 1952 ontwierp een mooie munt. Vooral om de karakteristieke kop van de mijnwerker die Rau op de voorzijde plaatste. Deze 50 centiem was tussen 1952 en 2001 een doodgewoon muntje in onze portemonnees. Je kocht er een ijsje voor zonder goed naar de mijnwerker te kijken. Pas nu, nu onze geliefde Belgische Frank al 17 jaar achter ons ligt, zien we hoe fraai het ontwerp van Rau is.

Mijn vriend vroeg nadat ik de lof van de mijnwerker-munt had gezongen: “Heb je ook een buitenlandse favoriet?” Nu weet ik dat hij een groot liefhebber van westerns is, ‘cowboyfilms’ zeiden we als kind. Ik vroeg hem of hij zich een western herinnerde met Marilyn Monroe? Hij zei meteen: “River of no Return”. “Weet je nog dat Marilyn in de film het liedje “One Silver Dollar” zingt?” vroeg ik. “Ik weet zeker dat Marilyn over een Morgan dollar zingt! Daar kan ik je een goed verhaal over vertellen.”

De Morgan Dollar

De Morgan Dollar is genoemd naar George T. Morgan (1845-1925). Deze Engelsman werd in 1875 assistent-graveur van de Amerikaanse Munt van Philadelphia munt. De hoofdgraveur William Barber ontving hem koeltjes. In het begin kreeg Morgan zelfs geen werkruimte in het gebouw van de Philadelphia Munt. William stierf in 1879. Zijn zoon Charles volgde hem op als hoofdgraveur. Pas bij het overlijden van Charles in 1917 werd Morgan de Hoofdgraveur van de Philadelphia Munt.

Morgan ontwierp en graveerde ‘zijn’ zilveren dollar in 1878. Zijn baas William Barber maakte ook een ontwerp voor de munt. Het voorstel van Morgan werd gekozen. De geschiedenis vertelt niet hoe de verstandhouding tussen de beide heren was na deze uitverkiezing.

Anna Willes Williams is Liberty

Morgan koos de onderwijzeres Anna Willes Williams uit als model voor lady Liberty op de voorzijde. Liberty staat voor de vrijheid van de Amerikanen. Het portret met Anna’s nobele profiel geldt als een meesterwerk. Op de keerzijde plaatste Morgan een Amerikaanse adelaar met gespreide vleugels. In zijn klauwen houdt hij een pijlenbundel en een olijftak. Over de adelaar was nog discussie onder vogelkenners. De Amerikaanse adelaar heeft altijd een oneven aantal staartveren. Morgans adelaar had er acht. Dat is gecorrigeerd in volgende slagen. De munt is in productie geweest van 1878 tot 1904. In 1921 is er nog eenmaal een jaargang van geslagen.

Bland-Allison-wet

Maar er zit meer achter de Morgan dollar. Wij, muntliefhebbers en verzamelaars, vinden heel interessant waarom hij geslagen is en waarom de Philadelphia Munt in 1921 de productie nog eenmaal hernam. Dat hij verscheen, kwam door de Bland-Allisson-wet van 1878. Die verplichtte de Amerikaanse Munt om elke maand tussen de 2 en 4 miljoen dollar aan zilver in te kopen om munten van te slaan. De wet wilde de Amerikaanse zilvermijnen ondersteunen die veel te lijden hadden van een scherpe daling van de wereldzilverprijs. Veel landen gingen vanaf 1870 over op een gouden standaard voor hun munten. Daardoor werden veel zilveren munten ingenomen en omgesmolten. Dat zorgde voor een vloed van zilver op de wereldmarkten met als gevolg dat de zilverprijs daalde.

1904-1918-1921

In 1904 waren er zoveel zilveren Morgan Dollars in omloop dat de Amerikaanse Munt de productie staakte. In 1918 schoot Amerika het Verenigd Koninkrijk te hulp met een grote oorlogslening. Het liet er 270 miljoen zilveren dollars voor omsmelten. In de V.S. ontstond vervolgens een tekort aan deze munten. Dat leidde er toe dat in 1921 nog een keer Morgan Dollars werden geslagen.

Mijn vriend gaf ons muntliefhebbers onbedoeld een compliment toen hij opmerkte: “Ik wist niet dat er zo een geweldig verhaal achter een munt kan zitten.” Ik zweeg na deze opmerking maar ik dacht bij mezelf: “het verhaal achter een munt is misschien wel de belangrijkste reden waarom we ze zo hartstochtelijk verzamelen!”