Deze ‘Annalen van de Fysica’ is in 1790 opgericht. Het tijdschrift geldt ook tegenwoordig nog als zeer gezaghebbend. In het derde artikel Zur Elektrodynamik bewegter Körper (Over de elektrodynamica van lichamen in beweging) introduceerde Einstein zijn speciale relativiteitstheorie, een leerstuk over tijd, afstand, massa en energie. In het vierde artikel introduceerde hij de tegenwoordig wereldberoemde formule E=mc². Die zegt dat energie (E) gelijk is aan massa (m) x de lichtsnelheid in het kwadraat (c²).
De algemene relativiteitstheorie
In 1916 publiceerde Einstein zijn algemene relativiteitstheorie. E=mc² werd bekend over de hele wereld, zowel bij natuurkundigen als bij leken. De vergelijking is een icoon geworden voor de menselijke verbeeldingskracht op wetenschappelijk gebied. In 1921 kreeg Einstein de Nobelprijs voor natuurkunde. Zijn roem en algemene bekendheid stegen snel, ook buiten de wetenschap.
Einstein heeft de wereld ook voorzien van vele aforismen en wijsheden. Zo legde hij eens de relativiteit van zijn beroemde theorie uit als: “Als je een aardig meisje het hof maakt, lijkt een uur een seconde. Als je op een roodgloeiende kachel zit, lijkt een seconde een uur. Dat is relativiteit”.
Einsteins Belgische Connectie
Einstein bezocht ons land voor het eerst in 1911 voor het eerste Conseil Solvay, de Solvayraad voor Fysica. Ernest Solvay was een rijke Belgische fabrikant met grote belangstelling voor de natuurkunde. Hij organiseerde en betaalde conferenties waar befaamde natuurkundigen aan deel namen. Tijdens de conferentie van 1927 ontmoette Einstein Koningin Elisabeth van België. Er ontstond een diepe vriendschap tussen de vorstin en de geleerde.
Elisabeth was in 1900 met de Belgische Kroonprins Albert getrouwd. In 1909 werden Albert en zij Koning en Koningin van België. Elisabeth was redelijk vrijzinnig opgevoed. Ze was kunstzinnig van aanleg. Ze speelde ook goed viool. Dat speelde een belangrijke rol in haar vriendschap met Einstein.
Einstein naar Amerika
In 1933 kwam Hitler met zijn Nazi’s aan de macht in Duitsland. Einstein werd vanwege zijn Joodse achtergrond hevig in de pers aangevallen. Die aanvallen waren al voor de machtsovername in 1933 begonnen. Zij richtten zich ook op Einsteins vaak socialistische en pacifistische opstelling in maatschappelijke discussies. In 1933 verliet hij Duitsland en hij vestigde zich april 1933 in een villa in De Haan met beveiliging van de Belgische Staat.
Einstein musiceerde veel tijdens zijn verblijf in De Haan. Hij speelde diverse malen samen met Koningin Elisabeth. Hij bemoeide zich ook om verschillende Duitse Joden en andere mensen die voor het naziregime gevlucht waren te helpen. In september 1933 vertrok hij, geholpen door onze Koning en Koningin, met zijn vrouw en zijn verdere familie vanuit Antwerpen naar Engeland. Op 10 november 1933 vertrok hij definitief vanuit Engeland naar Amerika. In 1940 werd hij Amerikaans staatsburger.
De vorstin en de geleerde
Deze speciale vriendschap tussen Albert Einstein en Koningin Elisabeth duurde bijna 30 jaar tot aan Einsteins overlijden in 1955. Zij onderhielden een geanimeerde briefwisseling. Het Rijksarchief bevat 24 brieven van Elisabeth en Einstein aan elkaar.